معایب گیفت کارت دیجیتال از جمله موضوعاتی است که همواره ذهن کاربران را به خود مشغول می‌کند. با افزایش محبوبیت این نوع کارت‌ها برای خرید اینترنتی و اهدا به دوستان و آشنایان، آگاهی از چالش‌ها و نقاط ضعف آن‌ها اهمیت بیشتری یافته است. اگر شما هم قصد خرید گیفت کارت دیجیتال را دارید یا قبلاً با آن‌ها سروکار داشته‌اید، شناخت دقیق معایب و مسائل آن می‌تواند به تصمیم‌گیری بهتر و تجربه‌ای امن‌تر کمک کند.
ریسک‌های امنیتی و خطرات استفاده از گیفت کارت دیجیتال
قابلیت هک و کلاهبرداری‌های سایبری
یکی از بزرگترین معایب گیفت کارت دیجیتال، آسیب‌پذیری آن‌ها در برابر حملات هکری و کلاهبرداری‌های مجازی است. متاسفانه بسیاری از سایت‌های نامعتبر با وعده تخفیف بالا یا حتی شارژ رایگان، اطلاعات کاربران را سرقت کرده و کارت‌های تقلبی ارائه می‌کنند. در صورتی که کاربر کد سریال کارت را در اختیار فرد دیگری قرار دهد، تقریباً هیچ راهی برای بازگشت پول یا پیگیری حقوقی نخواهد داشت. حتی در برخی موارد، گروه‌های فیشینگ می‌توانند کاربران را فریب دهند و اطلاعات ارزشمند کارت را سرقت نمایند.
همچنین مشاهده شده که برخی کدهای فروخته‌شده در بازارهای آنلاین پیش‌تر استفاده شده‌اند یا اصلاً متعلق به کشور مورد نیاز کاربر نبوده‌اند، که نتیجه آن بلا استفاده شدن کارت است. برای مثال، اگر قصد خرید از فروشگاه Amazon را دارید و گیفت کارت شما مربوط به منطقه اروپا باشد، امکان نقدکردن یا خرید وجود نخواهد داشت. از این رو، انتخاب فروشنده معتبر و شناخته‌شده از اهمیت زیادی برخوردار است.
محدودیت بازگشت وجه و پیگیری قانونی
بر خلاف کارت‌های بانکی معمولی یا برخی خریدهای آنلاین، کارت‌های هدیه دیجیتال معمولاً غیرقابل بازگشت هستند، مگر آنکه اصلاً استفاده نشده باشند و سیاست فروشنده این امکان را فراهم کند. این موضوع یک ضعف مهم برای کاربرانی است که انتظار خدمات مشابه خریدهای دیگر را دارند. چندین خریدار در ایران گزارش داده‌اند که حتی پس از اطلاع سریع از مشکل، فرایند دریافت وجه یا جایگزینی کارت بسیار دشوار و زمان‌بر بوده است.
علاوه بر آن، اکثر شرکت‌های خارجی پاسخگویی مناسبی به مشکلات کاربران ایرانی ارائه نمی‌دهند و همین امر باعث افزایش ریسک خرید می‌شود. به همین دلیل توصیه می‌شود همیشه از فروشگاه‌های معتبر و دارای پشتیبانی قوی خرید انجام گیرد تا در صورت بروز مشکل، امکان پیگیری وجود داشته باشد.
محدودیت‌های جغرافیایی و مشکلات فعال‌سازی
اختلاف منطقه‌ای در میزان اعتبار و قابلیت مصرف
یکی از چالش‌های اساسی معایب گیفت کارت دیجیتال، تفاوت‌های منطقه‌ای در قوانین و میزان اعتبار کارت‌ها است. برخی گیفت کارت‌ها فقط در منطقه یا کشور خاصی معتبر بوده و قابل استفاده هستند. برای نمونه، گیفت کارت پلی‌استیشن آمریکا تنها روی حساب آمریکایی فعال می‌شود و در حساب ژاپنی یا اروپایی بی‌فایده است. این موضوع برای کاربران ایرانی، که اغلب به واسطه تغییر آی‌پی یا خرید از فروشندگان واسطه اقدام می‌کنند، ریسک بالایی ایجاد می‌کند.
در شرایطی که فرد اطلاعی از منطقه کارت نداشته و به اشتباه آن را خریداری کند، عملاً امکان بازگردانی یا جایگزینی آن وجود نخواهد داشت. در ضمن، این محدودیت باعث شده کاربران ایرانی برای تهیه گیفت کارت مناسب نیازمند تحقیقات بیشتری شوند و برخی اوقات بر اثر تبلیغات غلط، متضرر گردند.
مشکلات فعال‌سازی و تحریم‌های بین‌المللی
برخی شرکت‌های بزرگ همچون اپل یا گوگل برای فعال‌سازی کدهای گیفت کارت، اطلاعات منطقه‌ای کاربران را چک می‌کنند؛ در نتیجه، کاربران ایرانی با توجه به محدودیت‌های تحریمی، ممکن است در فعال‌سازی یا شارژ کارت خود دچار مشکل شوند. بعضی از اشتباهات ساده، مثل واردکردن کشور اشتباه یا ثبت اطلاعات نادرست، امکان استفاده از کل اعتبار کارت را از بین می‌برد و خسارتی جبران‌ناپذیر تحمیل می‌کند.
این مشکلات متاسفانه برای گیمرها، دارندگان حساب‌های بین‌المللی و ساکنان کشورهای تحت تحریم تشدید می‌شود. به همین دلیل لازم است کاربران پیش از خرید گیفت کارت، از سازگاری کامل اطلاعات حساب خود برای فعال‌سازی اطمینان حاصل نمایند.
محدودیت‌های زمانی و کاهش تدریجی اعتبار
تاریخ انقضا و مشکلات استفاده بلندمدت
از دیگر معایب گیفت کارت دیجیتال، داشتن تاریخ انقضاست که بعضاً در هنگام خرید نادیده گرفته می‌شود. هنگامی که کارت پس از مدت طولانی استفاده نشود، می‌تواند منقضی شده و ارزش خود را از دست بدهد. این وضعیت، ویژه کارت‌هایی است که توسط پلتفرم‌هایی همچون استیم یا پلی‌استیشن ارائه می‌شوند و مصرف‌کننده را مجبور به استفاده سریع‌تر از اعتبار کارت می‌کند تا ارزش آن حفظ شود.
گاه نیز فروشندگان غیرمعتبر، گیفت کارت‌هایی با زمان محدود، بدون اطلاع‌رسانی درست ارائه می‌کنند که کاربر بعداً متوجه انقضای زودهنگام آن‌ها می‌شود. بنابراین قبل از خرید، حتماً باید به شرایط و تاریخ مصرف گیفت کارت توجه ویژه‌ای داشت.
کاهش تدریجی اعتبار و کارمزدهای پنهان
برخی گیفت کارت‌ها از سیستم اعتبار کاهش‌یابنده برخوردار هستند که اگر پس از مدت معینی استفاده نشوند، مبلغی به عنوان کارمزد ماهانه از آن‌ها کسر می‌شود. این مسئله به ویژه در کارت‌های هدیه فیزیکی و بعضی ورژن‌های گیفت کارت دیجیتال غربی رایج بوده و خریدار را در صورتی که اطلاع کافی نداشته باشد، دچار ضرر مالی می‌سازد.
افزون بر کارمزد رسمی، بعضی کارت‌ها در بستر واسطه‌ها یا صرافی‌های غیررسمی با درصدی هزینه اضافه عرضه می‌شوند که خریدار نهایی را ناچار به پرداخت مبالغ بیشتر می‌کند. اطلاع از جزئیات سرویس هر برند و استعلام کامل، پیش از خرید، اهمیت اساسی دارد.
نکات مهم قبل از خرید گیفت کارت دیجیتال
اهمیت تحقیق و بررسی فروشنده
برای جلوگیری از مواجهه با معایب گیفت کارت دیجیتال بهتر است پیش از هر خرید، فروشنده را با دقت بررسی و نظرات فراوانی را مطالعه کنید. فروشگاه‌هایی که پشتیبانی ۲۴ ساعته دارند و نماد اعتماد الکترونیکی دریافت کرده‌اند معمولاً قابل اعتمادتر هستند. همچنین توجه به نحوه تحویل کد، بررسی صحت منطقه و هماهنگی با مقصد حساب، از نکات کلیدی به شمار می‌روند.
در صورتی که برای اولین بار خرید می‌کنید، بهتر است سراغ فروشنده‌هایی با سابقه و حجم فروش بالا بروید تا در صورت بروز اشکال، امکان پاسخگویی و حل مشکل برای شما فراهم باشد. به خصوص در سال 1404-02-13، با توجه به افزایش استفاده از ارزهای دیجیتال، رعایت نکات امنیتی مهم‌تر از همیشه است.
نکات قانونی و محافظت از اطلاعات شخصی
یکی از بخش‌های مغفول‌مانده جهت پیشگیری از سوءاستفاده‌ها، حفظ حریم خصوصی و عدم ارائه اطلاعات کارت به افراد ناخواسته است. هیچ‌گاه اطلاعات کامل گیفت کارت دیجیتال خود را حتی به دوستان، پیش از استفاده، اعلام نکنید و پس از خرید داشتن رمز عبور قوی برای ایمیل و حساب مقصد الزامی است.
مطالعه قوانین و سیاست‌های بازگشت و پشتیبانی سایت، نقش مهمی در انتخابی مطمئن خواهد داشت. همچنین باید دقت داشت که خرید از کانال‌های ناشناس یا شبکه‌های اجتماعی می‌تواند احتمال کلاهبرداری را به شدت افزایش دهد. این اقدامات کوچک، ریسک تمام معایب گیفت کارت دیجیتال را تا حد زیادی کاهش می‌دهند.